Rondom Ridderspoor is een plek voor de buurt rondom de Ridderspoorweg waar verhalen over de buurt gedeeld worden. Verhalen van de buurt, over de buurt en haar bewoners.

Leo Willemse (1952) is verhalenverteller en heeft uit zijn rijke kennis over de buurt deze rijke blik op de geschiedenis van BSH opgesteld.

Sint Maarten in Het Blauwe Zand 1960

Blog van Leo Willemse

 

Een grauwe dag, 11 november 1960, met een gevoelstemperatuur van 4,4˚C. Amsterdam half bewolkt, geen regen gelukkig. Wat zullen de lampionnen mooi oplichten straks! We, mijn ouders, mijn zusje (6) en ik (8) zijn onderweg naar Texelplein 12 (op het Blauwe Zand), waar mijn Opa na onze verhuizing naar Nieuw West, december 1959, alleen is achtergebleven. De lucht, rust en ruimte die ons daar was beloofd is volledig uitgekomen. ‘Vergeet’ dan even het constante heien, het rechtstandig inbrengen van betonnen palen in de grond in de nog steeds in aanbouw zijnde wijk overdag. Het geluid was me zó vertrouwd dat het me niet opviel. Dat kan ik van het vernieuwen, veranderen of weghalen van de damwanden in het Johan van Hasselt- en/of Papaverkanaal helaas niet zeggen. Ik leef mee met de kinderen en onderwijzers van de Blijhaven- en Baanbrekerschool daar vlakbij.

 

Het is een uur of vijf, mijn vader was eerder thuisgekomen van zijn werk als handelsreiziger, dat kon hij makkelijk regelen. Met de auto ‘van zijn werk’, rijden we door de stad (Jan Evertsenstraat, Rozengracht, Nieuwezijds Voorburgwal) naar het Centraal Station en gaan de pont op. Wat kun je anders: de enige andere toegangsweg per auto is de in 1957 gereedgekomen Schellingwouderbrug, en voor we daar zijn...helemaal door West en Oost.
In Noord heeft vrijwel niemand een auto dus er is geen wachtrij. Tien minuten later, via de Van der Pekstraat, Havikslaan, Meeuwenlaan en Waddenweg, parkeren we voor de deur van Opa’s woning sinds 1931. Ondanks dat wij er al een jaar weg zijn is de woonkamer onveranderd: zwarte kachel, twee zware stoelen eromheen, eettafel voor het raam. Nee, er is tóch iets veranderd: op de plek van de piano stond, staat nu een bescheiden kast. De piano is meeverhuisd naar Nieuw-West en dat heeft Noord geweten: nóg heeft men het erover dat mijn vader op de pont op de verhuiswagen klom en daar een moppie piano speelde. Een mooi verhaal dat ongetwijfeld niet klopt.

 

Maar we hebben haast: de kinderen uit de buurt lopen al met hun zelfgemaakte lampionnen over straat, we moeten daar bij zijn. Het is een feeëriek gezicht: over de donkere Texelweg, Terschellingerstraat zie je echte kaarsjes in de papieren lantaarntjes opgloeien. Gelukkig staat er nauwelijks wind, want anders kun je ze blijven aansteken. Onze lampionnen, op woensdagmiddag samen met onze moeder gemaakt, zijn mooi maar de mijne heeft uiteraard wel problemen, het zal ook niet. Al snel zit er een gat in het tere crêpepapier. Onhandigheid met spullen zat er al vroeg in bij mij en blijft mij lang aankleven, zo is gebleken. Gelukkig heb ik geen last van mijn oor, dat zo kwetsbare linkeroor met die permanente middenoorontsteking (een moeilijk woord dat ik al snel leer kennen) want met een prop watten en een muts krijgt het gure weer er geen vat op.

 

Wat doen Hetty en ik nog in Noord met Sint Maarten? Kunnen we niet gewoon alle 8 trapportalen in de Henk Henriëtstraat op en af lopen, een liedje zingen uit het toen nog grote Sint Maartenrepertoire, snoep, (sinas-) appeltjes in onze tas stoppen en de volgende buurvrouw begroeten? Nou, heel simpel: aan de andere kant van het IJ ‘deed’ men niet aan Sint Maarten! Het IJ was de grote scheidslijn, Noord  was de sluitpost van een traditie die in heel Noord-Holland volop leefde. Dus toen wij, gewend aan een degelijke voorbereiding op het jaarlijkse snoepfeest, eind oktober doorhadden dat Sint Maarten er in Nieuw-West niet inzat, spraken we af ‘gewoon’ naar Opa te gaan en mee te lopen. Men kende ons echt nog wel rond het Texelplein.

En zo geschiedde: nog een paar jaar sloten wij aan in de lange rij voormalige buurkinderen. Niemand keek er van op. Toen mijn Opa begin 1964 naar Huize Bernardus aan de Marnixstraat verhuisde, met medeneming van de woonkamerkast en zijn lampetkannen (om zich te wassen), hielden wij Sint Maarten voor gezien.

 

Nu viert men Sint Maarten in heel Amsterdam. Maar in Noord is het een nog gewoner traditie dan in Zuid of West. Ik zie nog hoe vanzelfsprekend mijn zonen in 1995 met de op school (!) gemaakte lampionnen door de nog nieuwe Walvisbuurt lopen. Niemand hoefde hen en de buurt te vertellen dat Sint Maarten leeft! Het zou mooi zijn als die viering ook in de Ridderspoorbuurt tot leven komt.

 

Leo Willemse

<< Texelplein, 1958, Leo en Hetty

 

Het weer van vrijdag 11 november 1960

Wind

Windrichting                                                                                                                 183 °(Z)

Windsnelheid (vec)                                                                                                       7.2 m/s

Windsnelheid (etmaal)                                                                                                 7.7 m/s

Hoogste uurgem. windsnelheid                                                                                 12.3 m/s (12:00 - 13:00)

Laagste uurgem. windsnelheid                                                                                   4.6 m/s (17:00 - 18:00)

Hardste windstoot

 

Temperatuur

Gem. temperatuur                                                                                                          8.2 °C

Gevoelstemperatuur                                                                                                      4.4 °C

Max. temperatuur                                                                                                         10.1 °C (15:00 - 16:00)

Min. temperatuur                                                                                                              6.6 °C (8:00 - 9:00)

Min. temperatuur op 10 cm hoogte